Tito’nun mezarının taşınması tartışması: Bosna-Hersek ve Sırbistan arasında gerilim yüksek

Dünya
7 Nisan 2024 14:53

Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nin lideri Josip Broz Tito’nun mezarının Belgrad’dan taşınması fikri, Bosna Hersek’ten tepki gördü.

Belgrad Şehri Geçici İdaresi Başkanı Aleksandar Šapić, eski Yugoslav lider Josip Broz Tito’nun naaşını, doğum yeri olan Hırvatistan’ın Kumrovec köyüne taşıma girişiminde bulunacağını açıkladı. Šapić, bu adımın Tito’nun Hırvat ve Sloven kökenlerine uygun olduğunu ve aynı zamanda mezara ev sahipliği yapan Çiçekler Evi’ni Sırp tarihi müzesine dönüştürmeyi amaçladığını belirtti. Ancak, Šapić’ın bu açıklamaları dağıtılan Yugoslavya’nın parçası olan Bosna-Hersek’in başkenti Saraybosna’da sert tepkilerle karşılaştı.

Saraybosna Belediye Başkanı Benjamina Karic, Tito’nun mezarının taşınması önerisine en sert tepkiyi veren isimlerden biri oldu. Karic, Tito’nun anti-faşist mücadelenin sembolü olduğunu vurgulayarak, mezarının taşınmasının kabul edilemez olduğunu belirtti. Saraybosna’nın zengin tarihine atıfta bulunan Karic, şehrin özgürlükçü ve anti-faşist bir kimliğe sahip olduğunu ve bu kimliğin her zaman korunacağını ifade etti. Ayrıca, önerinin medeniyet değerlerine aykırı olduğunu ve bu konuda Belgrad halkının da tepki göstereceğinden emin olduğunu belirtti.

Saraybosna Kantonu Başbakanı Nihad Uk ise, Tito’nun mezarının Saraybosna’ya taşınabileceğini söyleyerek, Saraybosna’nın Partizan mirasıyla gurur duyan ve anti-faşist bir şehir olduğunu ve Tito’nun mirasına sahip çıkmaya hazır olduklarını ifade etti. Ayrıca, Saraybosna’nın ana caddesinin hala Mareşal Tito’nun adını taşıdığını ve bu ismin değiştirilmesi girişimlerinin halk tarafından engellendiğini hatırlattı.

Tarihçi ve Sırbistan Sosyalist Partisi (SPS) başkan yardımcısı Predrag Marković de Tito’nun mezarının Çiçekler Evi’nden taşınma ve Yugoslavya Müzesi’ni bir sanat müzesine dönüştürme girişimine karşı çıktı.

Marković, Šapić’ın Sırp tarihiyle ilgili başka bir müze olduğunu ve Yugoslavya Müzesi’nin bölgede en çok ziyaret edilen müze olduğunu bilmediğini söyledi. Sırbistan Tarih Müzesi’nin 1963’ten beri var olduğunu ve şu anda Nikola Pašić Meydanı’nda bulunduğunu belirterek önümüzdeki yıllarda bu müzenin yeni bir eve, Sava Meydanı’ndaki eski ana tren istasyonuna taşınması gerektiğini ekledi. Marković, bu girişime siyasi destek verenin olmadığını, özellikle koalisyon ortağı ve Tito’nun Komünistler Birliği’nin halefi olan SPS’nin desteğinin olmadığını vurguladı.

Bu durum, girişimin politik bir destekten yoksun olduğunu gösteriyor. Tito’nun mirası ve anısı, bölgede hala önemli bir konu olmaya devam ediyor. Mezarının taşınma fikri, geçmişin izlerini günümüze taşıyan bir tartışmayı yeniden alevlendirdi. Bu gelişmelerin nasıl şekilleneceği ilerleyen günlerde netlik kazanacak.

TİTO KİMDİR

Josip Broz Tito, 1892 yılında Hırvatistan’da dünyaya geldi. Askerlik hizmeti sırasında Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle birlikte, Zagreb’den Sırbistan’a gönderildi. Ancak, savaş karşıtı faaliyetlerde bulunduğu gerekçesiyle tutuklandı. Bir yıl sonra serbest bırakıldıktan sonra cepheye döndü.

Rus askerlerine esir düştüğünde, çalışma kamplarında Rus devrimci işçi hareketi temsilcileriyle temas kurdu. 1917’deki Ekim Devrimi’ne katıldıktan sonra, 1920’de ülkesine geri döndü ve Yugoslav Komünist Partisi’ne katıldı. Birçok grevde öncülük etti.

1940’ta Yugoslav Komünist Partisi Merkez Komitesi genel sekreterliğine getirildi ve Nazi işgali başladığında direnişe liderlik etti. 29 Kasım 1945’te Yugoslav Federal Halk Cumhuriyeti hükümetinde Başbakan ve Savunma Bakanı olarak görev aldı ve 1953’te devlet başkanı seçildi.

1974’te kabul edilen sistemle “ömür boyu” devlet başkanı seçilen Tito, 4 Mayıs 1980’de Slovenya’da hayatını kaybetti. Tito’nun cenaze törenine 127 ülkeden yaklaşık 700 bin kişi katıldı. Törende 4 kral, 5 prens, 6 parlamento başkanı, 31 cumhurbaşkanı, 22 başbakan ve 47 bakan hazır bulundu. Cenazeye dönemin liderleri arasında Saddam Hüseyin, Yaser Arafat, Leonid Brejnev, Margaret Thatcher ve Helmut Schmidt gibi isimler de katıldı.

Sosyal Medyada Paylaş