Hürmüz Boğazı: Dünya petrolünün üçte biri buradan geçiyor

Ortadoğu’da İran-İsrail gerilimi tırmanırken, küresel ticaretin sinir uçlarından biri olan Hürmüz Boğazı yeniden dünyanın odağında.

Hürmüz Boğazı, Umman Körfezi ile Basra Körfezi’ni birbirine bağlayan ve dünya enerji trafiğinin en hassas geçiş noktalarından biridir.

Genişliği bazı yerlerde sadece 39 kilometre olan bu dar su yolu, her gün milyonlarca varil petrol ve doğalgaz taşıyan tankerlerin rotası üzerinde bulunuyor. Özellikle Katar, Suudi Arabistan, Irak, Kuveyt, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi petrol ve doğalgaz ihracatçısı ülkelerin dünya piyasalarına erişimi büyük ölçüde bu boğaza bağlı.

DÜNYA PETROLÜNÜN NEREDEYSE ÜÇTE BİRİ BURADAN GEÇİYOR

Uluslararası Enerji Ajansı’na göre, Hürmüz Boğazı’ndan geçen günlük petrol miktarı ortalama 18-20 milyon varil civarında.

Bu da küresel petrol tüketiminin yaklaşık üçte birine denk geliyor.

Boğaz ayrıca sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) sevkiyatında da hayati bir arter; özellikle Katar, LNG ihracatının neredeyse tamamını bu güzergâh üzerinden yapıyor.

BOĞAZIN KAPANMASI YALNIZCA ENERJİ DEĞİL, TÜM TİCARETİ SARSAR

Hürmüz Boğazı yalnızca enerji kaynakları açısından değil, uluslararası lojistik, sigorta ve deniz taşımacılığı maliyetleri açısından da belirleyici bir faktör. Boğazın güvenliği tehdit altına girdiğinde sadece petrol değil, bölgede yapılan gıda, hammadde, makine ve tüketim ürünleri ithalatı da riske giriyor.

Bu, özellikle petrole bağımlı ithalat yapan ülkeler için fiyat artışı, tedarik gecikmesi ve kur krizlerini tetikleyebilir.

KKTC gibi ithalatın neredeyse tamamına yakınını dışarıdan karşılayan, petrol ve taşımaya bağımlı bir ekonomide, Hürmüz Boğazı’ndaki en küçük bir gerilim bile gıda fiyatlarından ulaşıma, enerji maliyetlerinden ilaç teminine kadar geniş bir yelpazeyi etkileyebilir.

İran-İsrail çatışmasının Hürmüz üzerindeki olası yansımaları, bu nedenle bölge ülkelerinde erken fiyatlamalara ve tedarik senaryolarına yol açmış durumda.

Hürmüz Boğazı küresel sistemde sadece bir su yolu değil; petrolün, doğalgazın ve dolayısıyla dünya ekonomisinin kalp damarlarından biri.

Bu boğazda yaşanacak herhangi bir askeri ya da siyasi kriz, yalnızca bölgeyi değil, bütün dünyayı etkileyebilecek zincirleme sonuçlar doğurabilir.