Deprem bölgesindeki böbrek hastalarına diyaliz desteği

Türk Nefroloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Alaattin Yıldız, Kahramanmaraş merkezli depremlerin etkilediği bölgelerdeki bütün hastalara hayatta kalabileceği kadar diyaliz desteği sağlanabilmesi için diyaliz merkezlerinin 7/24 çalıştırıldığını bildirdi.

Şişli’de bir otelde düzenlenen “Yaşadığımız Deprem Felaketi ve Türk Nefroloji Derneği” başlıklı basın toplantısının açılışında konuşan Prof. Dr. Yıldız, Türkiye’nin depremle ilgili zor günler yaşadığını söyledi.

Prof. Dr. Yıldız, bu yılki “Dünya Böbrek Günü” tema içeriğinin bu gelişmelerin ışığında “deprem ve böbrek”, “deprem ve nefroloji” başlıklarında belirlemek istediklerini söyledi.

Depremin yaklaşık 13 milyon insanın yaşadığı geniş bir alanda olduğuna, bu bölgede diyaliz tedavisi gören birçok hastanın bulunduğuna dikkati çeken Yıldız, şöyle devam etti:

“Deprem de böbrek sağlığı açısından önemli bir konu, diyaliz hastalarının diyalize ulaşma sorunudur. Hastalar haftada üç kez gireceğine iki hatta bir kez diyalize girdi. Bütün hastalara yeteri kadar, en azından hayatta kalabileceği kadar diyaliz desteği sağlanabilsin diye diyaliz merkezleri 7/24 çalıştırıldı. Bu şekilde insanların hayata tutunması sağlanmaya çalışıldı. Kısıtlı sayıda makine ile tüm hastalara diyaliz desteği verilebilmesi için hastaların özellikle potasyum konusunda çok ciddi kısıtlamalar uygulayarak, 2 saat gibi kısa süreli diyaliz, haftada bir veya iki şeklinde diyaliz sıklığını azaltmak şeklinde uygulamalar gerekir. Diyaliz merkezinin 7/24 çalışmasını sağlamak çok önemlidir.”

“Göçük altından kurtarılıp ezilme sendromu gelişen kişilere diyaliz tedavisi gerekir”

Türk Nefroloji Derneği Renal Afet Grubu Başkanı Prof. Dr. Serhan Tuğlular ise depremlerde yıkılan yapıların altında kalan kişilerin göçük altında sıkıştığı hallerde uzuvlar, kollar ile bacaklarda veya her ikisinde birden ezilme meydana geldiğini ifade etti.

Prof. Dr. Tuğlular, “Depremzede göçük altından kurtarıldığında ezilen kas dokusundan açığa çıkan bazı maddeler dolaşıma karışarak ani ölüme neden olabilir. Bu dramatik duruma ‘kurtuluş ölümü’ denmektedir. Yine bu maddeler, böbrek hasarına yol açabilmektedir. Göçük altından kurtarılıp ezilme sendromu gelişen kişilere bir süre diyaliz tedavisi gerekir.” diye konuştu.

Depremlerde yaralananların yaklaşık yüzde 2-3’ünde ezilme sendromu görülebildiğini vurgulayan Tuğlular, “İşte bu duruma tıp camiasında ‘böbrek felaketi’ denir. Depremlerde göçük altında kalarak ölümcül yaralanmalara bağlı ölümlerden sonra en sık ölüm nedeni bu ezilme sendromudur. Afetzede hastalar hastanelere nakledildiklerinde hastanelerin diyaliz kapasitesinin organizasyonu gerekir. Çünkü birden, olağan zamanlardan çok farklı olarak ve kitlesel bir sayıyla diyaliz gerekebilir.” değerlendirmesini yaptı.

Türk Nefroloji Derneğince Prof. Dr. Mehmet Şükrü Sever önderliğinde 1999 Marmara Depremi sonrasında edinilen tecrübelerden geleceğe yönelik derslerle “Renal Afet Koordinasyon Sistemi” kurulduğunu dile getiren Tuğlular, afetlerin yıkıcı gücünü azaltmanın en önemli yolunun önceden hazırlıklı olmaktan geçtiğini anlattı.

Prof. Dr. Tuğlular, Kahramanmaraş merkezli son depremlerin daha önce görmedikleri bir boyutta olduğunun altını çizerek, “Bu süreçte civarda kronik diyaliz hastalarını kabul edebilecek diğer merkezlerin hasar durumu bilgisi alınarak, hangisinin, kaç hasta alabileceğinin planlaması da yapılmaya çalışıldı. Bu çalışmalar ‘Renal Afet Gücü’ içindeki iş bölümü ile gerçekleştirildi. Kesin olmayan rakamlara göre, bu süreçte 1500’ten fazla ezilme sendromlu hasta izlenmiş, 800’den fazla kişiye bölgede ve sevk edildikleri illerde defalarca diyaliz yapılmıştır. Bugün itibarıyla ne mutlu bize ki bu hastalardan çoğu taburcu olmuştur.” şeklinde konuştu.

Toplantıda, dernek ve yönetim kurulu üyeleri ile uzman doktorlar, saha izlenimlerini, lojistik destek koordinasyonunu, afet bölgelerinde neler yaptıklarını ve bu depremden çıkarılması gereken dersleri anlattı.