13 bin yıl önceki ‘kitlesel yok oluş’ tekrarlanabilir!

ABD’li bilim insanları, insan faaliyetleri ve küresel ısınma nedeniyle Kuzey Amerika’daki bitki habitatlarının iyileşme direncinin azaldığını ve bu durumun yaklaşık 13 bin yıl önce görülen kitlesel bir yok oluşun işareti olabileceği konusunda uyardı. Araştırmacılar önlem alınmazsa kıtadaki birçok otçul canlının ve bu ekosistemlerde besin zincirinde bulunan diğer türlerinin neslinin tükenebileceğini açıkladı.

BİTKİ ÇEŞİTLİLİĞİ YOK OLUYOR

ABD’de yer alan Georgia Teknoloji Enstitüsü’nden araştırmacılar, insan faaliyetleri ve iklim değişikliği nedeniyle 13 bin yıldır görülmeyen bir kitlesel yok oluşun yakın bir zamanda tekrarlayabileceğini açıkladı. Uyarı, Kuzey Amerika’daki bitki biyomlarının dayanıklılığının azalmasının ortaya çıkmasının ardından geldi,  bu da günümüzdeki bitki çeşitliliğin büyük bir oranda kaybolmaya yüz tuttuğunu gösteriyor. 

Bilim insanları bu kapsamda, bir habitatın zarar görmesinin ardından iyileşme yeteneğini ölçmek ve peyzaj direncini yeniden oluşturmak için kıta genelinde 358 bölgeden alınan 14 bin 181 fosil polen örneğini analiz etti.

SADECE YÜZDE 64’Ü ESKİ HALİNE GERİ DÖNDÜ

Sonuçlarda, bitki habitatlarının iyileşmesinin üç yüzyıla kadar sürebileceği, ancak yalnızca yüzde 64’ünün orijinal durumuna geri döndüğü görüldü.

13 BİN YIL ÖNCE MEYDANA GELEN FELAKETTEN DAHA DÜŞÜK DİRENÇ GÖSTERİYORLAR

Bununla birlikte bilim insanları, bugünkü bitki habitatlarının, hayvanların 12bin 700 yıl önce neslinin tükenmesinin sonunda meydana gelen Pleistosen megafauna döneminden düşük bir direnç gösterdiğini keşfetti.

Araştırmacılar,  göl ve bataklık çökeltilerinde bulunan fosil polenleri ve sporları içeren Neotoma Paleoekoloji Veritabanı’ndaki verileri kullanarak Kuzey Amerika’da son 20 bin yıldır var olmuş 12 büyük bitki biyomunu inceledi.

Çalışmada, beş orman türünden polen verilerini kullanıldı: Orman-tundra, kozalaklı / sert ağaç, boreal orman, yaprak döken orman ve kıyı ormanı; beş çalı / bitki biyomu türü – Arktik bitki örtüsü, çöl, dağ bitki örtüsü, çayırlar; Akdeniz bitki örtüsü; ve iki karışık biyom türü; ladin park alanı ve karma park alanı.

BU EKOSİSTEMLERDE YAŞAYAN CANLILAR TEHLİKEDE

Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan Georgia Tech’den yardımcı doçent  Jenny McGuire, “Kuzey Amerika buzullarının geri çekilmesinin ekosistemleri istikrarsızlaştırdığını ve mamutlar, atlar ve develer de dahil olmak üzere büyük otçulların gıda kaynakları için mücadele etmesine neden olduğunu görüyoruz. Bu istikrarsızlık, günümüzde insanların kıtadaki büyük karasal memelilerin neslinin tükenmesiyle sonuçlanabilecek olan Kuzey Amerika’ya gelişiyle birleşti” açıklamasını yaptı.

Araştımanın yazarları, “Çalışmalarımız, bugün peyzajların bir kez daha düşük direnç gösterdiğini ve gelecek potansiyel yok oluşların habercisi olduğunu gösteriyor. Ancak, yerel bağlanabilirliği artıran yüksek zenginliğe ve çeşitli arazi şekillerine sahip bölgeleri hedefleyen koruma stratejileri, bu yok olma risklerini azaltabilir” ifadelerini kullandı.

DÜNYADA BEŞ KİTLESEL YOK OLUŞ MEYDANA GELDİ

Bilim insanlarına göre, dünyada günümüze kadar beş kitlesel yok oluş olayı meydana geldi: Ordovisyen Yok Oluşu (450 milyon yıl önce), Devoniyen Yok Oluşu (380 milyon yıl önce), Permiyen Yok Oluşu (250 milyon yıl önce), Triyas Yok Oluşu (200 milyon yıl önce) ve Kretase Yok Oluşu (65 milyon yıl önce).